दम भन्नाले श्वासप्रश्वासमा अवरोध गर्ने रोग हो । प्रायः चुरोट बढी खाएकालाई बुढेसकालमा देखिने दम सिओपिडी हो । धुवाँमा पकाउने कुराले श्वासप्रश्वासमा अवरोध गर्दा पनि सिओपिडी हुन्छ । चुुरोट नखानेहरूमा आज्मा नामक दम देखिने गर्छ । धुलो, धुवाँ र बाहिरी वातावरणको असरस्वरुप श्वासनलीका नसाहरू साँघुरो भएर हुने आज्मा हुन्छ । त्यस्तै, अर्को एलर्जी खालको दम हुन्छ, जुन सानो उमेरमा पनि हुनसक्छ ।
मुख्य समस्या
- स्याँस्याँ हुने, खोकी लाग्ने ।
- कहिलेकाहीँ छाती दुख्ने ।
- ज्वरो आउने, पहेँलो खकार आउने ।
ध्यान दिनुपर्ने कुरा
- धुवाँ, धुलो र चिसोबाट बच्ने, धूम्रपान नगर्ने ।
- निमोनियाको भ्याक्सिन हरेक पाँच–पाँच वर्षमा र इन्फ्लुइन्जाको भ्याक्सिन (खोप) हरेक वर्ष लगाउनुपर्छ ।
- धुवाँमा बसेर पकाउन कम गर्ने । पकाउनै परेमा खुला स्थान, धुवाँ सजिलैबाहिर जाने स्थानमा बसेर पकाउने । धुवाँरहित चुलोमा बसेर पकाउने ।
- प्रोटिनजन्य खानेकुरा, जस्तै– गेडागुडी, दाल, अन्डा, बोसो नभएको मासु खाने ।