मुख्य समाचारफ्रन्ट पेजसमाचारदृष्टिकोणअर्थअन्तर्वार्ताखेलकुदविश्वफिचरप्रदेशपालिका अपडेट
  • वि.सं २०८१ बैशाख ८ शनिबार
  • Saturday, 20 April, 2024
बिबिसी
२०७९ चैत १४ मंगलबार ०८:३०:००
Read Time : > 2 मिनेट
दृष्टिकोण प्रिन्ट संस्करण

भ्रष्टाचारको रकममा पूर्वराष्ट्रपतिपुत्री गुल्नाराको ‘साम्राज्य’

उज्वेकिस्तानकी पूर्वराष्ट्रपतिपुत्री तथा पप स्टार गुल्नारा करिमोभाले हङकङदेखि बेलायतसम्मको सम्पत्तिमा साढे २४ करोड डलर खर्च गरेकी छिन्

Read Time : > 2 मिनेट
बिबिसी
२०७९ चैत १४ मंगलबार ०८:३०:००

उज्वेकिस्तानका राष्ट्रपतिकी छोरी तथा पप स्टार गुल्नारा करिमोभाले हङकङदेखि बेलायतसम्मको सम्पत्तिमा साढे २४ करोड अमेरिकी डलर खर्च गरेको तथ्य भेटिएको छ । फ्रिडम फर युरेसियाको अध्ययनअनुसार गुल्नाराले भ्रष्टाचारबाट आर्जित अवैध रकम निजी विमान र घर खरिद गर्न बेलायतका कम्पनी प्रयोग गरेकी हुन् । साथै, उनले लन्डनस्थित लेखापाल फर्म र ब्रिटिस भर्जिन आइसल्यान्डमा बेलायका कम्पनीका लागि पनि काम गरेको अध्ययनले देखाएको छ । वैधानिक सम्पत्तिसँग जुध्ने बेलायतको कोसिसबीच यो तथ्य बाहिर आएको छ । 

धनलाई वैधानिकता दिँदै बेलायतको प्रोपर्टी प्रयोग गरी विदेश लैजानबाट रोक्न नसकेको भनी लामो समयदेखि बेलायती अधिकारीको आलोचना हुँदै आइरहेको थियो । अध्ययनअनुसार गुल्नाराले प्राप्त गरेको बेलायती सम्पत्ति सरोकारको विषय हो । 

उनीसँग जोडिएका कम्पनीका लागि काम गर्नेहरूलाई त्यससँग कुनै सम्बन्धबारे थाहा थिएन, न त धनको स्रोत नै सन्दिग्ध हुन सक्थ्यो । बेलायतका ती सेवा प्रदान गर्ने कुनै पनि व्यक्तिमाथि छानबिन या जरिवाना नतोकिएको रिपोर्टमा उल्लेख छ । 

गुल्नाराका पिता इस्लाम करिमोभले सन् १९८९ देखि सन् २०१६ (मृत्युपर्यन्त) सम्म उज्वेकिस्तानमा शासन गरे । एक समयमा गुल्नारालाई उनका पिताको उत्तराधिकारीका रूपमा समेत हेरिएको थियो । पछि उनी ‘गुगुसा’ नामक मञ्चको अगुवाइमा पप भिडियोमा देखिन थालिन् । ज्वेलेरी कम्पनी सञ्चालन गरिन् र स्पेनका लागि राजदूतसमेत भएर काम गरिन् । 

फ्रिडम फर युरेसियाको अध्ययनअनुसार गुल्नाराले भ्रष्टाचारबाट आर्जित अवैध रकम निजी विमान र घर खरिद गर्न बेलायतका कम्पनी प्रयोग गरेकी हुन् 

तर, सन् २०१४ मा उनी सार्वजनिक वृत्तबाट हराइन् । पछि थाहा भयो, उनलाई भ्रष्टाचार गरेको आरोपमा हिरासतमा लिइएको छ । यद्यपि उनका पिता अझै पनि सत्तामा थिए, जबकि डिसेम्बरलाई २०१७ मा उनलाई अदालतले सजाय सुनाएको थियो । तर, त्यसको दुई वर्षपछि अर्थात् सन् २०१९ मा संसद्को पक्राउ आदेश उल्लंघन गरेको आरोपमा जेल चलान भइन् । वादी पक्षले उनी आपराधिक समूहको सदस्य भएको र सो समूहले बेलायत, रुसलगायतका १२ वटा देशमा एक खर्ब डलरबराबरको सम्पत्ति नियन्त्रण गरेको आरोप थियो । ‘गुल्नाराको मुद्दा अहिलेसम्मकै ठूलो घुसघोर र भ्रष्टाचारमध्येको एक हो,’ फ्रिडम फर युरेसिया शोधका शोधकर्ता तथा युनिभर्सिटी अफ अक्सफोर्डका रिचर्स फेलो टोम मेनी बताउँछन् । 

यद्यपि, गुल्नारा र उनीसँग जोडिएकाहरूले कथित रूपमा भ्रष्टाचारको कालो धनले किनेको केही सम्पत्ति पहिल्यै बेचिसकेको पाइएको छ । रिपोर्टका अनुसार घरजग्गा र सम्पत्तिको दर्ता विवरण हेर्दा १४ वटा प्रोपर्टी उनी पक्राउ पर्नुअघि खरिद गरेको देखिन्छ । अवैध रकमले किनेको यस्तो सम्पत्ति बेलायत, स्विट्जरल्यान्ड, फ्रान्स, दुबई र हङकङजस्ता सहरमा छन् । यो रिपोर्ट गुल्नाराले बेलायत र त्यसको वरिपरि करिब सवा ६ करोड अमेरिकी डलरबराबरमा खरिद गरेका पाँचवटा प्रोपर्टीमा केन्द्रित छ ।

यसमा बकिंघम प्यालेसको पश्चिमपट्टि बेल्ग्राभियामा रहेका तीनवटा फ्ल्याट, मेफेयरस्थित बंगला र दुई करोड २० लाख डलरबराबरको निजी नौकाविहारसहितको सूर्य मनोर हाउस पनि छन् । गुल्नारालाई हिरासतमा लिनुअघि नै सन् २०१३ मा बेल्ग्राभियास्थित दुईवटा फ्ल्याट बेचिएको थियो । यस्तै, सन् २०१७ मा मेफेयरस्थित बंगला, सूर्य बंगला र बेल्ग्राभियास्थित तेस्रो फ्ल्याट ‘सिरियस फ्रड अफिस’ले बन्द गरिदिएको थियो । 

फ्रिडम फर युरेसिया रिपोर्टले लन्डन र ब्रिटिस भर्जिनिया आइसल्यान्डमा रहेका फर्मको पनि नाम लिएको छ । रिपोर्टको दाबी छ, गुल्नारा या उनका सहयोगीद्वारा प्रयोग गरिएको थियो, ताकि उनीहरू सम्पत्तिका साथसाथै निजी जेटलाइनमा भ्रष्टाचारको सम्पत्ति उपयोग गर्न सकियोस् । गुल्नाराको ब्वाइफ्रेन्ड रस्तम मधुमारोभ र अन्य, जो अहिले उनका सहयोगी भएको आरोप लगाइएको छ, उनीहरूलाई आधिकारिक कागजपत्रमा लाभग्राहीका रूपमा सूचीकृत गरिएको थियो । तर, रिपोर्टका अनुसार उनीहरू केवल गुल्नाराका प्रतिनिधि मात्रै थिए । उनीहरूले करोडौँ डलर अवैध रकम प्राप्तिका लागि फर्मको प्रयोग गरेका थिए । 

गुल्नारासँग जोडिएका बेलायतका दुई कम्पनी प्यानली लिमिटेड र ओडेन्टन म्यानेजमेन्ट लिमिटेको लेखापाल सेवाले एसएच ल्यान्डेस एलएलपी फर्मद्वारा प्रदान गरिएको हो । तर, यही फर्म पहिले लन्डनमा न्यु अक्सफोर्ड स्ट्रिमा थियो । सन् २०१० को जुलाई अन्त्यतिर एसएच ल्यान्डेसले दर्ता गर्न या कुनै अन्य कम्पनीलाई अधिग्रहण गर्ने कोसिस ग¥यो । यसको उद्देश्य भनेको चार करोड डलरबराबरको निजी जेट किन्नलाई थियो । त्यसमा रस्तमलाई लाभग्राहीका रूपमा उल्लेख गरिएको थियो । तर, रिपोर्टका अनुसार यसको खरिदबिक्रीमा गुल्नाराकै हात थियो ।

आयस्रोतबारे एसएच ल्यान्डेसलाई सोध्दा उनले यो अवस्थामा रस्तमको सम्पत्तिबारे बोल्नु ठीक नभएको बताए । किनकि, जेट खरिद गर्न आवश्यक पर्ने रकम रस्तमको व्यक्तिगत कमाइको थिएन । पछि लन्डनस्थित एक फर्मले रस्तमको सम्पत्ति उज्दोनरोबिता, उज्वेकिस्तानमा रहेको मोबाइल फोन कम्पनीबाट आएको बतायो । तर, गुल्नारासँगको कम्पनीको सम्बन्धबारे प्रश्न उठिसकेको थियो । सन् २००४ मा मस्को टाइम्सले गुल्नाराले उज्दोनरोबिताबाट नक्कली बिलबीजक प्रयोग गरी करिब दुई करोड डलर भ्रष्टाचार गरेको लेखेको थियो । यसबारे एकजना पूर्वसल्लाहकारले गुल्नाराले धम्की दिएर रकम मागेको आरोप लगाएका थिए ।