लागुऔषध कारोबार गर्न कारागारभित्रै ‘कोड भाषा’ विकास

भारतीय नागरिक गुड्डु गुप्ता मुख्य योजनाकार, २३ दिनको अपरेसनपछि पाँचजना पक्राउ

भारतीय नागरिक गुड्डु गुप्ताले जेलभित्रै बसी लागुऔषधको व्यापार गर्ने र त्यसका लागि ‘कोड भाषा’ नै विकास गरेको भेटिएको छ । लागुऔषध नियन्त्रण ब्युरोले २३ दिनको अपरेसनपछि कारोबारमा संलग्न सन्तोष स्याङ्तान, पञ्च स्याङ्तान, सुरजसिंह ठकुरी, दीपक महर्जन र रीता सारुमगरलाई पक्राउ गरेपछि यो तथ्य पुष्टि भएको हो ।

ब्युरोका अनुसार गुड्डुले लागुऔषधलाई ‘चावल’ भन्ने गर्थे । कारोबारका लागि आवश्यक पर्ने लागुऔषध उनले सीमापरिबाट नेपाल ल्याउँथे । नेपालतर्फ लागुऔषध पठाइदिनु भन्नुपर्दा ‘एक बोरा चावल भेज दिजिए’ भन्थे । सोहीअनुसार सीमापारिका कारोबारीले उनले भनेको ठेगानामा मागिएबमोजिमको लागुऔषध पठाइदिन्थे । 

एसएसपी हृदय थापा, प्रमुख लागुऔषध नियन्त्रण ब्युरो

गुड्डु गुप्ता कारागारभित्रै बस्थ्यो । टेलिफोनमार्फत पारि (भारत)बाट लागुऔषध मगाउँथ्यो । र नेपालका विभिन्न सहरमा लगेर बिक्री गर्ने गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ ।

कारोबारका लागि गुड्डुले ‘कोड भाषा’ नै विकास गरेको तथ्य सिन्धुली कारागारका जेलर मातृकाप्रसाद पहाडीले समेत स्वीकार गरेका छन् । ‘उनले लागुऔषध कारोबारका लागि कोड भाषा प्रयोग गर्ने गरेको सूचना हामीले पायौँ । भेरिफाइ गर्दा पनि त्यस्तै भेटियो । सोहीकारण हामीले उनलाई रौतहट कारागारमा सरुवा गरेका थियौँ । उनीविरुद्ध प्रहरीले पनि अनुसन्धान गरिरहेको रहेछ,’ उनले भने ।

गुड्डुलाई नौ महिनाअघि खोटाङ कारागारबाट सिन्धुली ल्याइएको थियो । यसअघि उनी मकवानपुरको भीमफेदी, जलेश्वर, रामेछापलागयतका कारागारमा बसिसकेका छन् । लागुऔषध मुद्दामै १८ वर्ष कैद सजाय पाएका उनी एउटा कारागारमा वर्ष दिनभन्दा धेरै टिकेको रेकर्ड छैन । तीन वर्षअघि पनि सिन्धुली कारागारमै सरुवा भई आएका उनले सबै कारागारमा उत्पात मच्चाउने गरेको सिन्धुलीका जेलर पहाडीले बताए । ‘गुप्ता सामान्य व्यक्ति नभएको तथ्य भर्खर पो हामीले पायौँ । रेकर्ड हेर्दा विभिन्न कारागारबाट सरुवा भएर यहाँ आएको रहेछ । कुनै पनि कारागारमा यो वर्ष दिनभन्दा धेरै टिकेको रेकर्ड देखिन्न,’ उनले भने ।

नौ महिनादेखि सिन्धुली कारागार बस्दै आएका गुड्डुलाई कारागार प्रशासनले २ पुसबाट लागू हुने गरी रौतहट कारागार सरुवा गरेको थियो । उनले सोही कारागारबाट सातभन्दा धेरैपटक सीमापारिबाट लागुऔषध भित्र्याई नेपालका विभिन्न सहरमा बिक्री गरेको ब्युरोको अनुसन्धानबाट खुलेको छ । 

ब्युरो प्रमुख एसएसपी हृदय थापाले कारागारभित्रैबाट लागुऔषध मगाउने र बिक्रीका लागि नेपालका विभिन्न सहर लैजाने गरेको खुलेको बताए । ‘ऊ सिन्धुली कारागारभित्रै बस्थ्यो । टेलिफोनमार्फत पारि (भारत)बाट लागुऔषध मगाउँथ्यो । सोही लागुऔषध नेपालका विभिन्न सहरमा लगेर बिक्री गर्ने गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ,’ उनले भने ।

चार तह ‘क्रस’पछि लागुऔषध बजारमा 
गुड्डुले भारतबाट ल्याएको लागुऔषध चार तह ‘क्रस’ गरेपछि मात्रै प्रयोगकर्ताकहाँ पुर्‍याउने खास संयन्त्र बनाएका थिए । प्रत्येक तहमा खास किसिमका कर्मचारी तलबमा राखेका थिए । पहिलो तहका कर्मचारीलाई उनले प्रतिमहिना २० हजार, दोस्रो तहकालाई १५ हजार र तेस्रोलाई १३ हजार रुपैयाँ तलब दिन्थे । अनि मात्रै लागुऔषध प्रयोगकर्ताकहाँ पुग्थ्यो ।

तलबी कर्मचारीलाई एकआपसमा परिचित गराउँदैन थिए । उनी जेलमै बसी टेलिफोनमार्फत निर्देशन दिन्थे । निर्देशन ‘कोड भाषा’मा हुन्थ्यो । जुन तहमा बसेका कर्मचारीले मात्रै बुझ्न सक्थे । निर्देशन पालना नगर्नेलाई ‘मैले घरमा बस्नलाई तँलाई तलब दिएको हुँ’ भन्दै धम्की दिन्थे । ‘उसले चार तहको सञ्जाल बनाएको देखिन्छ । प्रत्येक सञ्जालमा बस्नेहरूलाई तलब दिने गरेको र जेलबाटै निर्देशन दिने गरेको प्रमाण भेटाएका छौँ । निर्देशनअनुसार काम नगर्नेलाई धम्क्याउने गरेको पनि भेटिएको छ,’ एसएसपी थापाले भने ।

जब कारोबारीको ‘नेक्सस’ गुड्डुसम्म पुग्यो 
लागुऔषध नियन्त्रण ब्युरोको टोलीले २८ मंसिरमा बौद्ध महांकालस्थित पानीट्यांकीबाट संग्राम मोक्तान र पञ्च स्याङ्तानलाई लागुऔषधसहित पक्राउ गर्‍यो । उनीहरूकै बयानका आधारमा कारोबारमा संलग्न सुरजसिंह ठकुरी पक्राउ परे । पञ्चको नियमित टेलिफोन सम्पर्क सिन्धुली कारागारमा कैद जीवन भुक्तान गरिरहेका सन्तोष स्याङ्तानसँग भएको देखियो । अनुसन्धानपछि खुल्यो पञ्च सन्तोषका भाइ रहेछन् । 

अनुसन्धानकै क्रममा सोमबार बलाजुबाट ब्युरोकै टोलीले अर्का कारोबारी दीपक महर्जनलाई लागुऔषधसहित पक्राउ गर्‍यो । उनको टेलिफोन रेकर्ड विश्लेषण गर्दा टावर सिन्धुलीकै कारागारमा सक्रिय रहेको देखियो । प्रहरीले अनुसन्धानलाई अझ गहिरो बनायो । यही क्रममा उनको पटकपटक कुराकानी कारागारमा रहेका गुड्डु गुप्तासँग भएको भेटियो । गुड्डुलाई टेलिफोन उपलब्ध गराउने व्यक्तिको खोजी भयो । उनलाई कारागारभित्रकै सन्तोष स्याङ्तानले टेलिफोन उपलब्ध गराउँदै आएको अनुसन्धानपछि खुल्यो । उनी कारागारभित्र टेलिफोन नाइकेको जिम्मेवारी थिए । 

गाँजा तस्करीमा रंगेहात पक्राउ परेका सन्तोष जिल्ला अदालत सिन्धुलीको आदेशपछि कारागारमा कैद सजाय भुक्तान गरिरहेका थिए । पाँच वर्ष कैद सजाय सुनुवाइ भएका उनी छोटो अवधिमै जेलभित्र टेलिफोन नाइके बन्न सफल भएका थिए । उनको चिनजान गुड्डुसँग भयो । यही क्रममा दुईबीच लागुऔषध कारोबार गर्ने सहमति भयो । यसका लागि उनले सुरुमा आफ्नै भाइ पञ्चलाई सहमत गराए । पञ्चमार्फत अन्य सदस्य खोजिए । सोही आधारमा गुड्डु र सन्तोष कारागारभित्रबाट लागुऔषध साम्राज्य चलाउँदै आएका थिए । 

कारागारभित्रका कैदीबन्दीलाई एकपटकमा पाँच हजार रुपैयाँबाहेक बढी रकम उपलब्ध गराउन पाइँदैन । जसका लागि अनिवार्य जेलरको स्वीकृति लिनुपर्छ । तर, गुड्डुले जेलभित्रै करोडौँ रुपैयाँको लागुऔषध कारोबार गर्थे । जसका लागि उनले जेल प्रशासनकै कार्यालय सहयोगी ३९ वर्षीया रीता सारुमगरको नाम रहेको बैंक खाता प्रयोग गर्थे । बिक्रीपछिको रकम उनले सोही बैंक खातामा जम्मा गर्थे । कर्मचारीको तलब मात्र होइन, डिलरको रकमसमेत उनले सोही बैंकखाताबाट भुक्तान गरिदिन्थे । यसबापत उनले कार्यालय सहयोगी रीतालाई केही रकम उपलब्ध गराउँथे ।