ट्युनिसियाको संसदीय चुनावमा ८.८ प्रतिशत मात्रै मतदान

गत शनिबार ट्युनिसियामा सम्पन्न संसदीय चुनावमा अति कम अर्थात् ८.८ प्रतिशत मतदाताले सहभागिता जनाए । यसलाई राष्ट्रपति काइस सैयद र उनलाई कूको आरोप लगाएर आन्दोलनरत विपक्षीबीचको संघर्षमा एक महत्वपूर्ण क्षणका रूपमा हेरिएको छ । सन् २०२१ जुलाईमा सैयदले संसद्लाई सेनाद्वारा घेरेर भंग गरेपछि अधिकांश शक्ति आफूमा केन्द्रित गरेका छन् । त्यसपछि प्रायः निष्प्रभावी बनेको संसद्को यो निर्वाचनलाई विपक्षीहरूले बहिष्कार गरेका थिए । 

विपक्षी दलहरूले न्यून मतदानलाई आफूहरूको आह्वानलाई जनताले सदर गरेको रूपमा व्याख्या गरेका छन् । ‘९० प्रतिशत टुनिसियन जनताले निर्वाचन बहिष्कार गरेपछि सैयदको परियोजना अस्वीकृत भएकोमा कुनै शंका छैन । अब राष्ट्रपतिसँग सीमित विकल्प छन् । उनले विगतमा जस्तो आफ्नो कामको वैधता रहेको भजन गाउन सक्दैनन्,’ ट्युनिस इन्स्टिच्युट फर पोलिटिक्सका प्रमुख अहमद इड्रिसले भने ।

सयैदका सामु अब मतदाताको अनुपस्थितिलाई बेवास्ता गरेर अघि बढ्ने या आफूले देशका शत्रु घोषणा गरेका विपक्षीहरूसँग सम्झौता गरेर आफ्ना एजेन्डामा परिमार्जन गर्ने विकल्प मात्र छ । साथै, ट्युनिसियाली मतदाताले संसदीय निर्वाचनमा न्यून उपस्थिति जनाएर संसदीय प्रणालीप्रति नै अविश्वास गरेको भन्दै उनले एकल शासन कायम गर्ने विकल्प रहेको दाबी पनि गर्न सक्छन् ।

तर, ट्युनिसियाले आर्थिक संकटको सामना गरिरहेको सन्दर्भमा राष्ट्रपति पूर्ण रूपमा एक्लै हिँड्न कठिन छ । राज्यको कोष रित्तिने स्थितिमा पुगेकाले उसले विदेशी सहायता खोजिरहेको छ, जसका लागि सार्वजनिक खर्चमा ठूलो कटौती गर्नुपर्ने हुन्छ ।

राजनीतिक प्रणालीमा व्यापक सुधार गर्ने सैयदको परियोजना हालसम्म उनले सन् २०१९ मा हासिल गरेको ठूलो चुनावी जितको र आमलोकप्रियताका आधारमा टिकेको छ । देशमा व्याप्त भ्रष्टाचारका कारण आजित जनताहरू एक वर्षअघि सैयदले संसद् विघटन गर्दा सडकमा उर्लिएर खुसी मनाएका थिए । ६४ वर्षीय सैयदले आफ्नो कार्यलाई वैध मात्र होइन, हाल मुख्य विपक्षी बनेका राजनीतिक नेताहरूले सिर्जना गरेको गम्भीर राष्ट्रिय संकटबाट मुलुकलाई बचाउन अत्यावश्यक बताउँदै आएका छन् । 

तथापि, यही वर्ष उनले तयार पारेको संविधानमाथि जनमतसंग्रह गराउँदा पनि जम्मा ३० प्रतिशत योग्य मतदाताहरूले भाग लिएका थिए । शनिबारको निराशाजनक मतदानले त उनको योजनाप्रति जनतामाझ न्यून समर्थन रहेको धारणालाई अझै बलियो बनाइदिएको छ । शनिबार राति प्रमुख विपक्षी गठबन्धनले पहिलोपटक सैयदको राष्ट्रपति पद वैध नभएको बताउँदै सो पदका लागि चुनावकै आह्वान गरेको छ ।

प्रतिद्वन्द्वी विपक्षी दलले पनि त्यस मागलाई समर्थन जनाएको छ ।सन् २०१९ को निर्वाचनमा स्वतन्त्र राजनीतिज्ञका रूपमा विजयी सैयदलाई हिजो आमराजनीतिबाट विरक्त मतदाताले बाहिरिया ठानेर समर्थन गरेका थिए । तर, अहिले राजनीतिक दल नहुँदा उनले आफ्नो पक्षमा माहोल सिर्जना गर्ने संयन्त्रको अभाव महसुस गरिरहेका छन् । आफ्नो परियोजनामा समावेश नगरेर उनी सम्भावित सहयोगी हुन सक्ने देशको शक्तिशाली मजदुर युनियनबाट पनि टाढिए । राजनीतिक संकट गहिरिएमा उनले सुरक्षा फौज वा सैन्य अधिकारीहरूबाट कत्तिको सहयोग लिन सक्छन् भन्नेचाहिँ स्पष्ट छैन । 

उता प्रतिपक्षी दलहरू पनि विगतमा सरकारमा हुँदा भ्रष्टाचार र आर्थिक गतिरोधमा जोडिएकाले अलोकप्रिय छन् । त्यसमाथि विपक्षी दलहरू एकठाउँमा छैनन् र उनीहरू एकअर्कालाई सैयदलाईजत्तिकै घृणा गर्छन् । जसले गर्दा तिनले सैयदविरुद्ध ठूलो जनपरिचालन गर्न सकिरहेका छैनन् । धेरैले पछिल्लो निर्वाचनमा न्यून मतदानलाई विपक्षीको जितभन्दा पनि सैयदको हारका रूपमा हेरेका छन् । 

ट्युनिसिया अरब क्रान्तिको उद्गम मुलुक हो । सन् २०१० डिसेम्बर १७ को दिन सडकमा व्यापार गर्ने मोहम्मेद बोआजिजीले नगर अधिकारीले दुव्र्यवहारको विरोधमा आत्मदाहको प्रयास गरेका थिए । २६ वर्षे बोआजिजीको आगजनीकै कारण १८ दिनपछि मृत्यु भयो । त्यसले ट्युनिसियाको शासनप्रति दबेको असन्तोष विस्फोट हुँदा ‘ज्यास्मिन क्रान्ति’ उठ्यो, जुन कैयौँ अरब मुलुकमा फैलिएर ‘अरब क्रान्ति’को रूप लिएको थियो । 
– रोयर्टस