अनुदानको युरिया मल अनियमितता : छानबिन समितिलाई सञ्चालक चौधरीले दिएनन सूचना

सरकारी अनुदानको युरिया मल व्यापारीको गोदाममा भेटिएपछि छानबिनका लागि गठन भएको समितिलाई गोदाम सञ्चालकले कहाँबाट मल आएको हो भनेर सूचना नै दिएका छैनन । गोदाम सञ्चालक दिलिप चौधरीले समितिलाई असहयोग गरेपछि छानबिन प्रक्रिया नै प्रभावित हुने स्थिति छ । 

उदयपुरको कटारी नगरपालिकाका किसानलाई वितरण गर्न दिएको अनुदानको मल कटारी नगरपालिका–४ स्थित कटारी बजारकै दिलीप चौधरी सञ्चालक रहेको अशुतोष ट्रेडर्स तथा जेनरल स्टोर र जयमाँ काली प्रालिको गोदाममा फेला परेको थियो । व्यापारीको गोदाममा अनुदानको दुई सय बोरा युरिया मल फेला परेपछि नगरपालिकाकै उपमेयर गिता खड्काको नेतृत्वमा इलाका प्रशासन कार्यालय प्रमुख, उदयपुर उद्योग वाणिज्य संघ लगायतका सरोकारवाला सम्मिलित छानबिन समिति बनेको थियो । 

१२ भदौमा उदयपुरका सहायक जिल्ला अधिकारी विक्रमप्रसाद पाण्डेयको नेतृत्वमा कटारीमा गरेको अनुगमन टोलीले चौधरी सञ्चालक रहेको अशुतोष ट्रेडर्स तथा जेनरल स्टोर र जयमाँ काली प्रालिको गोदममा युरिया मल फेला पारेको थियो । 

मल कहाँबाट आयो ? कसरी आयो ? किन ल्याएको भन्ने स्रोत सञ्चालक चौधरीले नदिएको उपमेयर गिता खड्काले बताइन् । उनले भनिन्, ‘जसको गोदाममा भेटिएको छ, युरियाल मल । उहाँले नै स्रोत दिनु भएको छैन ।’

उनले छानबिन समितिको प्रतिवेदन जिल्ला प्रशासन कार्यालय पठाएको र थप कारवाहीको लागि उदयपुरका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी विक्रमप्रसाद पाण्डेयलाई पत्र र फोन गरेको जानकारी दिइन् । उनले भनिन्, ‘हामीसँग पक्राउ गर्ने अधिकारी हुँदैन । अब जिल्ला प्रशासन कार्यालयबाटै अनुसन्धान नभइ थाहा पाउन सकिएन ।’

उदयपुरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रेमप्रसाद लुईटेलले अवैध युरिया मल भेटिएपछि गठन भएको छानबिन समितिले प्रतिवेदन पठाएले अध्ययन गरेर पुन अनुसन्धान गर्ने तयारी गरेको बताए । 

सरकारी अनुदानको मल व्यापारीको गोदाममा फेला पर्दा कारबाहीका लागि कुन कानुन आकर्षित हुन्छ भन्ने कुनै कानूनी आधार नभएको बताए । साथै मल कहाँबाट आयो र कसरी ल्यायो ? भन्ने विषय समेत फेला नपरेको लुइँटेलले जानकारी दिए । उनका अनुसार अहिले युरिया मल गोदाममै सिल गरेर राखिए छ । 

जनप्रतिनिधिमाथि शंका
नगरपालिका क्षेत्रमा युरिया मल बिक्री वितरण र किसानको कोटा निर्धारण नगर कार्यपालिकाले गर्छ । नगरपालिकाको सिफारिसविना कृषि सामग्री लिमिटेड र साल्ट ट्रेडिङको मल सहकारीमा समेत पुग्न सक्दैन । कटारी क्षेत्रमा उपमेयर गीता खड्काका अनुसार कटारी क्षेत्रमा कृषि सामग्रीले सातवटा र साल्ट ट्रेडिङले पाँचवटा सहकारीमार्फत मल बिक्री-वितरण गर्दै आएको छ ।

किसानहरूले ‘किसान संर्घष समिति’ बनाएर दोषीमाथि कारवाहीको माग गर्दै प्रर्दशन गरिरहेका छन् । आन्दोलनमा सहभागी हरिबहादुर कार्कीले नगरपालिकाका मेयर (राजेशचन्द्र श्रेष्ठ र उपमेयर (गिता खड्का) को संरक्षणमा नै मलमा कालोबजार भएको आरोप लगाए । 

उनले भने, ‘नगरपालिकाले तोकेको सहकारीमा मात्र युरिया, डिएपी, पोटास लगायतका मल पाइन्छ । अनि सहकारीमा नपाइने मल कसरी गोदाममा पुग्यो ? छानबिन गर्दा पनि युरियाको स्रोत खुलेन रे ? किन खुलेन ? हामी युरिया नपाउने अनि एक बोराका तीन हजार तिछौँ भनेपछि व्यापारीले घरमै पुर्‍याइदिने ? १८ सय २४ दिन्छाैँ भनेपछि युरिया पाइने ।’

उनले घटनलाई नगरपालिकाले गम्भीर रुपमा नलिएको आरोप समेत लगाए । एमाले, माओवादी लगायतले विज्ञप्ति जारी गर्दै युरिया मल कालोवाबजारी गर्ने दिलिप चौधरीलाई कारबाहीको माग गरेका छन् ।

माओवादी कटारी कमिटी अध्यक्ष कमल श्रेष्ठले सरकारी अनुदानको मल लुकाएर बेच्ने चौधरीलाई कानुनी कारवाही गर्न, कालोबजार नियन्त्रण गर्न अनि किसानलाई सहज रुपमा रसायनिक मल उपलब्ध गराउन नगरपालिका लगायत सरोकारवालाई ज्ञापनपत्र बुझाएको बताए । पूर्ववडाध्यक्षसमेत रहेका श्रेष्ठले भने, ‘नगरपालिकाको सिफारिसविना सहकारीले मल ल्याउन सक्दैन । यहाँ त व्यापारीले ल्याएर बेचेको छ । अनि व्यापारीले स्रोत दिन मानेन भन्ने कुरा छ ।’

एमाले कटारीको विज्ञप्तिमा युरिया मल गोदाममा लुकाउनेलाई छानबिन गरी कानुनी कारवाही गर्न र जफत गरिएको मल किसानलाई वितरण गर्न माग गरिएको छ ।