
काठमाडौँको टुँडिखेलमा किराँत राईहरूले प्रमुख चाडका रूपमा मान्ने उभौली (वैशाख पूर्णिमा) साकेला मनाइएको छ । यही हप्ता बुद्ध पूर्णिमाको दिन परेको उभौलीको साकेला नाच आज नाचिएको हो । किराँतहरूको देवी र देवता सुम्निमा (पार्वती) र पारुहाङ (शिव) को उत्पत्तिसँगै यो चाड मानिँदै आएको छ।
किराँत राईका पुर्खाहरूको भनाइअनुसार यो पर्वमा बाली लगाउने समयमा प्रशस्त वर्षा, दैवीप्रकोप नपरोस्, आफ्नो समुदायमा रोगव्याधि नलागोस्, सुख शान्ति छाओस् भनेर उभौली मानिन्छ । साकेला पर्व आफ्ना पितृप्रति श्रद्धाञ्जली व्यक्त गर्न एवं उनीहरूको सामाजिक क्षेत्रको कार्य, योगदानप्रतिको सम्मान र सम्झनाका लागि समेत मनाउने चलन छ ।
साकेलामा ढोल झ्याम्टा बजाएर सृष्टिका गीत गाउँदै नाचिन्छ । यसमा कोदोको चोखो जाँड, नयाँ अदुवा धान र कुखुराको रातो भाले काटेर प्रकृतिलाई भोग दिने चलन रहेको छ। यसमा केराको पात, माटोको भाँडो (बुछालु) र चिन्डो महत्त्वपूर्ण सामग्रीका रूपमा राख्ने चलन छ। अदुवा किराँत राईहरूको सांस्कृतिक कार्यको महत्त्वपूर्ण पवित्र पूजा सामग्री भएकाले अदुवा बिनाको कुनै पनि कार्य विधिवत् सम्पन्न नहुने जनविश्वास छ।