ब्राजिलको राष्ट्रपतिमा जितसँगै लुइस इनासिओ लुला दा सिल्भाले ठूलो राजनीतिक पुनरागमन गरेका छन् । दोस्रो चरणको चुनावमा उनको झिनो अन्तरको विजय सन् १९८० को दशकको उत्तरार्धमा ब्राजिल लोकतन्त्रमा फर्किएयताको सबैभन्दा प्रतिस्पर्धात्मक जित थियो । खसेका लगभग ११ करोड ९० लाख मतमध्ये लुलाले ५०.९ प्रतिशत र प्रतिस्पर्धी जैर बोल्सोनारोले ४९.१ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका छन् । प्रतिस्पर्धामा केवल २० लाख मतको मात्रै भिन्नता छ । यो जितसँगै सन् २००३ र २०१० को सरकारमा आर्थिक वृद्धि र सामाजिक समावेशीकरण दुवै हासिल गरेर असामान्य रूपमा लोकप्रिय राष्ट्रपतिको छवि बनाएका लुला दोस्रो कार्यकाल समाप्त भएको १२ वर्षपछि तेस्रो कार्यकालका लागि तयार भएका छन् । 

निर्वाचनमा बोल्सोनारोले लुलाको अघिल्लो सरकारका वेला केही अधिकारीको भ्रष्टाचारका मामिलालाई चुनावी मुद्दा बनाएका थिए । लुलाले भने बोल्सोनारो शासनकालमा कोभिड–१९ महामारीको मामिलालाई चुनावी मुद्दा बनाएका थिए । स्मरण रहोस्, ब्राजिलमा अमेरिकापछि कोभिड–१९ का कारण सबैभन्दा बढीको मृत्यु भएको थियो । सन् २०१८ मा बोल्सोनारोले अनुभवहीन र अपेक्षाकृत रूपमा नयाँ रहेका फर्नान्डो हडाडलाई पराजित गरेका थिए । त्यसवेला अहिलेको जस्तो परिस्थिति थिएन किनभने सन् २०१७ मा लुलालाई भ्रष्टाचारको आरोपमा सजाय दिइएको थियो र उनी उम्मेदवारीका लागि अयोग्य बनेका थिए (पछि लुलामाथि लागेको भ्रष्टाचारको आरोप उल्टियो) तसर्थ सो चुनाव भ्रष्टाचारको विषयमा केन्द्रित भएन । बरु त्यसवेला मतदातामाझ अर्थतन्त्र मुख्य चासोको विषय बनेको थियो । 

लुलाको गठबन्धनमा वामपन्थीदेखि मध्यम दक्षिणपन्थी १० दल छन् । पुरातनपन्थी क्याथोलिक र मध्यम दक्षिणपन्थी पार्टी सोसल डेमोक्रेटिक पार्टीका पूर्वसदस्य गेराल्डो अल्कमिनले लुलाकै अभियानमा उपराष्ट्रपतिका लागि प्रतिस्पर्धा गरेका थिए । त्यसैगरी ब्राजिलियन डेमोक्रेटिक मुभमेन्टका सदस्य सिमोन टेबेटले राष्ट्रपतीय निर्वाचनको पहिलो चरणमा प्रतिस्पर्धा गरेका थिए, पछि दोस्रोमा लुलालाई समर्थन गरेका थिए र उनले सम्भवतः लुलाको मन्त्रिपरिषद्मा स्थान पाउनेछन् ।

यो गठबन्धन कहिलेसम्म सँगै रहन्छ, त्यसको निर्धारण लुला प्रशासनको भावी कार्यसम्पादनले गर्नेछ । चुनावी अभियानभरी जब वर्तमान राष्ट्रपतिको पराजय एक मुख्य उद्देश्य थियो, तब गठबन्धन एकजुट रह्यो । यसरी नै एकजुट हुन सक्छ वा सक्दैन, चासोको विषय हो । जब सरकारले अर्थतन्त्रको दिशा र बोल्सोनारोको प्रशासनबाट सबैभन्दा गम्भीर रूपमा प्रभावित क्षेत्रबारे कठिन निर्णय लिनुपर्नेछ, त्यसवेला दरार निम्तिन सक्छ । वातावरण, जनस्वास्थ्य, शैक्षिक एवं मानव अधिकार र परराष्ट्र नीतिका मुद्दा विशेष रूपमा प्रभावित छन् ।
बोल्सोनारोले अहिलेसम्म चुनावी नतिजा स्वीकार गर्ने वा धाँधली भएको दाबी गर्ने कुनै बयानबाजी गरेका छैनन् । उनको चरित्र र उनलाई राष्ट्रपतिसम्म पु¥याउने अभियानको सार आगामी दिनमा परीक्षण हुनेछ । यस अभियानलाई कट्टर इसाई प्रोटेस्टेन्ट, गोमांश (कृषि व्यवसाय) र बन्दुक (प्रहरी र सेनाका केही हिस्सा र बन्दुक मालिक) को उग्र–दक्षिणपन्थी गठबन्धनका रूपमा बुझिएको छ ।  

बोल्सोनारोले आफ्नो राष्ट्रपति चुनावी बहसको अन्तिम टिप्पणीलाई स्विकार्न सक्छन् अर्थात् ‘जसले धेरै भोट पाउँछ, उसले चुनाव जित्छ’ भन्दै पराजयको घोषणा गर्न सक्छन् । तथापि उनले आफ्ना आदर्श डोनाल्ड ट्रम्पको पाइला पछ्याउन सक्छन् र चुनावी धाँधलीको भाष्य फैलाएर लुलाको विजयको वैधतालाई अस्वीकार गर्न सक्छन । सन् २०१४ मा राष्ट्रपतीय चुनावमा सोसल डेमोक्रेटिक पार्टीका एसिओ निभ्सले ब्राजिलको कानुनअन्तर्गत चुनावी नतिजालाई सर्वोच्च निर्वाचन अदालतमा चुनौती दिएझैँ चुनौती दिन सक्नेछन्, तर त्यसका लागि बलियो प्रमाण पेस गर्नुपर्नेछ । तर, अदालतले निभ्सविरुद्ध गरेजस्त फैसला आउन । चुनावमा विजयी भएपछि लुलाले ‘मलाई मत दिने मतदाता मात्र नभई म २१ करोड ५० लाख ब्राजिलवासीका लागि सरकार चलाउनेछु’ भन्दै भाषण गरेका थिए । उनले भावी सरकारका केही उद्देश्य पनि प्रस्तुत गरेका थिए । भोकमरी र गरिबी घटाउने, आर्थिक विस्तारलाई प्रोत्साहन गर्ने र औद्योगिक क्षेत्रलाई बलियो बनाउने उनको सबैभन्दा बढी प्राथमिकतामा रहेका तीन योजना हुन् । लुलाले अमेजनमा वनफँडानीको दरलाई सीमित पार्न विदेशी साझेदारसँग काम गर्ने आवश्यकताबारे पनि जोड दिएका थिए ।

 लुलाको सरकारले कठिन चुनौतीको सामना गर्नेछ । लुला अघिल्लोपटक राष्ट्रपति हुँदाका तुलनामा अहिले सरकारी कोषमा निकै कम सम्पत्ति छ । लुलाले चुनावी अभियानका क्रममा न्यूनतम पारिश्रमिकमा उल्लेखनीय वृद्धि गर्न प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् । यसले अहिले नै सात प्रतिशत रहेको मुद्रास्फीति बढाउन सक्छ । उत्पादकत्व अझै पनि ठप्प छ र उद्योग विश्वव्यापी मञ्चमा अत्यधिक अप्रतिस्पर्धी छ । वास्तवमा राजनीति लुलाको सबैभन्दा कठिन अवरोध हुनेछ । बोल्सोनारो पराजित भए पनि उनका धेरै सहयोगी देशभरका प्रमुख राजनीतिक पदमा निर्वाचित भएका छन् । सिनेटमा बोल्सोनारोको लिबरल पार्टी सबैभन्दा ठूलो समूह हो, त्यसैगरी राष्ट्रिय कंग्रेसको तल्लो सदनमा पनि लिबरल पार्टी सबैभन्दा ठूलो छ । 

राज्यस्तरमा बोल्सोनारो–समर्थित उम्मेदवारले २७ मध्ये ११ गभर्नरमा पहुँच बनाएका छन्, जबकि लुला–समर्थित उम्मेदवार आठ राज्यमा मात्रै गभर्नर छन् । अझ महत्वपूर्ण के छ भने सन् २०२३ देखि बोल्सोनारो समर्थित गभर्नरले ब्राजिलका तीन ठूला र सबैभन्दा महत्वपूर्ण राज्य मिनास गेराइस, रियो दि जेनेरियो र साओ पाउलोको नेतृत्व गर्नेछन् । बोल्सोनारोले राष्ट्रपति पद छाड्न सक्छन्, तर बोल्सोनारोवाद ब्राजिलबाट हट्नेछैन । (परेरा किंग्स कलेज लन्डनको स्कुल अफ ग्लोबल अफेयर्सका भिजिटिङ प्राध्यापक हुन्) 
द कन्भर्सेसनबाट