मुख्य समाचारफ्रन्ट पेजसमाचारदृष्टिकोणअर्थअन्तर्वार्ताखेलकुदविश्वफिचरप्रदेशपालिका अपडेट
  • वि.सं २०८० चैत १६ शुक्रबार
  • Friday, 29 March, 2024
नयाँ पत्रिका काठमाडाैं
२०७६ कार्तिक २७ बुधबार ०७:०३:००
Read Time : > 3 मिनेट
अन्तर्वार्ता

अधिवक्ता रमण श्रेष्ठ भन्छन्–सामाजिक प्रतिष्ठाको कुरा छाड्नोस्, व्यवसायको कुरा गर्नुस्

Read Time : > 3 मिनेट
नयाँ पत्रिका काठमाडाैं
२०७६ कार्तिक २७ बुधबार ०७:०३:००

आलमको पक्षमा वकालतनामा लेखाएका पूर्वमहान्यायाधिवक्ता तथा नेपाल बारका पूर्वमहासचिव वरिष्ठ अधिवक्ता रमण श्रेष्ठ भन्छन्–सामाजिक प्रतिष्ठाको कुरा छाड्नोस्, मान्छेको व्यवसायको कुरा गर्नुस्

घरमा बनाउन लगाएको बम विस्फोट हुँदा घाइते भएकालाई उपचार गर्नुको सट्टा जिउँदै इँटाभट्टामा हालेर खरानी बनाएको आरोपमा पक्राउ परेका मोहम्मद अफ्ताब आलमको पक्षमा पैरवी गर्न तपाईंजस्ता वरिष्ठ अधिवक्ताहरू लाइन लागेर रौतहट गइरहनुभएको छ । यस विषयमा समाजले प्रश्न गरेको छ, तपाईंको प्रतिक्रिया के छ ?

तपाईंले यस्तो प्रश्नै गर्न नमिल्ने हो । तपाईंलाई म उदाहरण दिन्छु, एउटा डाक्टरको काम बिरामीको उपचार गर्ने हो । म फलानो बिरामीको उपचार गर्छु, अर्कोको गर्दिनँ भन्न पाउँछ कि पाउँदैन ? बिरामीले उपचार पाउनुपर्छ नि । त्यो डाक्टरको व्यावसायिक धर्म हो । 

तर, उदाहरण अलि मिलेन अधिवक्ताज्यू । कुनै मान्छे बिरामी भएको छ, रोगले पीडित भएको छ भने उसले उपचार पाउनुपर्‍यो । त्यसमा डाक्टरले भेदभाव गर्न मिल्दैन । मोहम्मद अफ्ताब आलम पनि पीडित भएको भए उनले कानुनी सहयोग पाउनुपर्थ्यो । के उनी आफैं पीडित हुन् भन्ने अवस्था छ ? अहिले प्रकट भइरहेका प्रमाणहरूले पनि त्यसै भन्छ ? उनीमाथि अन्याय नै भएको हो भन्ने लाग्छ सरलाई ?

अन्याय र न्यायको त कुरै भएन नि । एउटा अपराधी नै रहेछ भने पनि उसले आफ्नो भनाइ त राख्न पाउनुपर्छ नि । संविधान हेर्नुभएको छ नि ? के भन्छ संविधानले ? कुनै व्यक्तिले आफैं वकिल राख्न सकेन भने अदालतले राखिदिनुपर्छ भन्ने व्यवस्था छ । 

जसले वकिल राख्न सक्दैन, अदालतले नै राखिदिने व्यवस्था छ । त्यो ठीक हो । तर, मोहम्मद अफ्ताब आलमको अवस्था त्यही हो ? नेपाल बार एसोसिएसनका पूर्वअध्यक्ष तथा वरिष्ठ अधिवक्ताहरू शम्भु थापा, प्रेमबहादुर खड्का, शेरबहादुर केसी, पूर्वमहासचिव तपाईं र सुनील पोखरेललगायत ३३ जना वकिलको परेड खेलाउन सक्ने आलमलाई पनि निरीह भन्ने ? 

तपाईंले मैले भनेको कुरा बंग्याउनुभयो । सुन्नुस् न, सम्बन्धित मान्छेले वकिल राख्न सकेन भने पनि अदालतले राखिदिन्छ भनेको हुँ । 

तर, उहाँले वकिल राख्न नसकेर तपाईंहरूलाई खोज्नुपर्ने अवस्था आएको त होइन नि ? 

कसैले राख्न सकेन भने अदालतले राखिदिन्छ, राख्न सक्नेले त राखिहाल्छ नि । व्यावसायिक कुरा एकातिर छ, तपाईं अर्कै कुरा गरिरहनुभएको छ । आदर्शको कुरा गरिरहनुभएको छ । हाम्रोमा त मान्छेहरूले देउताभन्दा पनि ठूला कुरा गर्छन् । 

तर, स्पष्ट के छ भने बम विस्फोटलगत्तै नेपाल मानवअधिकार आयोग र नेपाल बारको टोली घटनास्थलमा गएको थियो । घाइतेलाई जिउँदै इँटाभट्टामा हालिएकाले यो विषयमा अनुसन्धान गर्नुपर्छ, दोषीलाई कारबाही गर्नुपर्छ भनेर थप छानबिनको माग गरेको थियो । तपाईं त्यतिखेर बारको महासचिव हुनुहुन्थ्यो । मान्छे इँटाभट्टामा हालेर जलाइयो भनेर अनुसन्धानको माग गर्ने पनि तपाईं । होइन आलम त निर्दोष हुन् भन्ने पनि तपाईं । 

तपाईं व्यावसायिक कुरा गर्नुस्, दशथरी कुरा नगर्नुस् । आ–आफ्नो ‘लिमिटेसन’ सबैले बुझेका छन् । मैले पनि आफ्नो ‘लिमिटेसन’ बुझेको छु । तर, हामी कस्तो ठाउँमा छौँ भने अरूलाई अर्ती–उपदेश दिन अघि बढ्छौँ । आदर्शको कुरा गर्छौँ । आदर्शको कुरा गर्दागर्दै देश कहाँ पुगिसक्यो । पुछारबाट नम्बर एक भइसक्यो । हामी यस्तै कुरा गर्दै गरौँ, देश अझैं माथि जान्छ । तर, म के भन्छु भने तपाईं–हामीले व्यावसायिक कुरा गर्नुपर्छ । हरेक विषयलाई राजनीतिसँग जोड्नुहुँदैन । तपाईंले म यसको समाचार लेख्छु, उसको लेख्दिनँ भन्न पाउनुहुन्छ ? हाम्रो व्यवसाय पनि त्यस्तै हो । 

हामीले समाचार त सबैको लेख्छौँ, तर जघन्य अपराध गर्ने र पीडित दुवै बराबर हुन् भनेर लेख्दैनौँ । पीडितको तर्फबाट आवाज उठाउँछौँ । अहिले पनि आलमले जघन्य अपराध गरेका हुन् र ओसी अख्तर तथा त्रिलोकप्रताप सिंहजस्ता युवालाई जिउँदै इँटाभट्टामा हालेर मारेका हुन् । उनको परिवारले न्याय पाउनुपर्छ भनेर लेखिरहेका छौँ 

समाचार तपाईं आफ्नो हिसाबले लेख्नोस् न, तर मसँग व्यावसायिक कुरा गर्नुस् । हामीलाई मन लागेको मुद्दामा लड्छौँ, नलागेको लड्दैनौँ । यसमा दायाँबायाँ कुरै छैन । 

तर, नेपाल बार एसोसिएसनले जसमाथि छानबिन गर्नुपर्छ भनेको थियो, त्यही मान्छे निर्दोष हो भनेर तपाईं आफैं उभिनु कति जायज हो ? 

बारले आफ्नो काम गर्छ, हामीले आफ्नो काम गर्छौँ । बार र व्यवसाय भनेको एउटै कुरा हो र ? 

कानुनका ज्ञाताहरूबीच एउटा भनाइ छ– ‘डक्ट्रिन अफ एप्रोवेट एन्ड रिप्रोवेट ।’ एउटै मुद्दामा एकजनालाई दोषी भन्ने र फेरि त्यही व्यक्तिलाई त्यही मुद्दामा निर्दोष भन्ने । यसरी दोहोरो फाइदा लिनेहरूलाई परिभाषित गर्न यो ‘डक्ट्रिन’ बनेको हो । तपाईंहरूको प्रवृत्ति यस्तै देखिन्छ नि ?

एप्रोवेट एन्ड रिप्रोवेट भनेको म बुझ्दै बुझ्दिनँ, त्यो भनेको के हो नेपालीमा भन्नोस् । 

यो भनेको एउटै मुद्दामा दुईतिरबाट फाइदा लिनु हो । पक्षबाट पनि फाइदा लिने, विपक्षबाट पनि फाइदा लिने प्रवृत्तिलाई कानुनका ज्ञाताहरूले यसै भन्छन् नि ।

एउटै मुद्दामा म पक्षबाट र विपक्षबाट पनि मुद्दा लडेको देख्नुभएको छ ? सुन्नुभएको छ ?

बारको महासचिव हुँदा रौतहटमा जघन्य अपराध भयो भनेर छानबिन समिति बनाउने र सामाजिक प्रतिष्ठा कमाउने, फेरि कानुन व्यवसायीका रूपमा त्यही आरोपीको पक्षमा मुद्दा लड्ने । दोहोरो प्रवृत्ति देखियो नि होइन ?

बारले के गरेको छ भन्ने कुरा उसैले जानोस् । त्यहाँ पदाधिकारी छन्, उनीहरूलाई नै सोध्नोस् । 

तर, तपाईं आफैं महासचिव हुँदा भएको निर्णय कसलाई सोध्ने ?
त्यो १२ वर्षअगाडि, १५ वर्षअगाडि भएको कुरा सोधेर मलाई कसरी थाहा हुन्छ ? बारमा पदाधिकारी छन्, उनैलाई सोध्नोस् ।

तर, तपाईं पूर्वमहान्यायाधिवक्ता, बारको पूर्वमहासचिव, सामाजिक प्रतिष्ठा र उत्तरदायित्व अवश्य छ । यो सबै बिर्सेर जघन्य अपराधको आरोप लागेका आलमको पक्षमा उभिन असजिलो भएको छ कि छैन ?

फेरि तपाईंले त्यही कुरा सोध्नुभयो । सामाजिक प्रतिष्ठा छाडिदिनुस् न, मान्छेको व्यवसायको कुरा गर्नूस् । तपाईं सबै कुरा सामाजिक प्रतिष्ठासँग जोड्नुहुन्छ ? प्रतिष्ठा भएको मान्छेले व्यवसाय गर्छ कि गर्दैन ? सबै कुरा यसरी नजोड्नुस् । व्यावसायिक रूपले मुद्दा हेर्न मिल्ने कि नमिल्ने भनेर हामी आफैं निर्णय गर्छौँ । 

आलमका वकिलहरूले बहस मात्र गरिरहेका छैनन्, सरकारी साक्षीलाई बयान फेर्न लगाएका छन् । आलमका मान्छेले कब्जामा लिने र वकिलले झुटो निवेदन लेखिदिने गरेका छन् । यसरी जबर्जस्ती बयान फेर्न लगाउनु त कानुनमाथिको पनि अपराध हो नि । 

यो काम जसले गरेको हो, उसैलाई सोध्नुस् । यो विषयमा मलाई जानकारी छैन । मलाई मेरो काम गर्न दिनुस्, मैले नसोचि बहसमा नाम लेखाएको छैन ।

आलमको पक्षमा वकालतनामा भरेका वरिष्ठ अधिवक्ताहरू

  •  प्रेमबहादुर खड्का 
  •  शम्भु थापा
  •  शेरबहादुर केसी
  •  रमणकुमार श्रेष्ठ
  •  सुनील पोखरेल
  •  योगेन्द्र अधिकारी

अधिवक्ताहरू

  •  अनिरुद्द महतो
  •  अनोजकुमार यादव
  •  रामनाथ कुसवाहा
  •  अफ्ताब आलम
  •  मो. सफी अहमद
  •  किशोर राउत
  •  रामबहादुर दास
  •  सवुरीलाल ठाकुर
  •  धीरेन्द्र तिवारी
  •  जगदीश राय यादव
  •  हरिशंकर प्रसाद
  •  सोनेलाल पटेल
  •  रामईश्वर प्रसाद
  •  रामविनोद पटेल
  •  नन्दकिशोर साह
  •  राजाराम राय यादव
  •  भाग्यनारायण झा
  •  हेमचन्द्रलाल कर्ण
  •  मोहम्मद मजरुल हक
  •  शेख मैनुद्दिन
  •  अनन्त अधिकारी
  •  रामदरेश प्रसाद
  •  रामविनोदकुमार गिरी
  •  सञ्जीवकुमार मलिक
  •  लालबहादुर यादव
  •  विनयलाल कर्ण
  •  जितेन्द्रकुमार सिंह

पीडितको पक्षमा वकालतनामा भरेका वरिष्ठ अधिवक्ताहरू

  •  युवराज संग्रौला
  •  दिनेश त्रिपाठी
  •  गोविन्द शर्मा बन्दी

अधिवक्ताहरू

  •  ओमप्रकाश अर्याल
  •  पुष्पराज पौडेल
  •  आशिकराम कार्की
  •  राजकुमार महासेठ
  •  अम्मरबहादुर राउत
  •  कुमार शर्मा

आलमको पक्षमा वरिष्ठ अधिवक्ताहरूको परेड